O butach
Dobór odpowiednich butów taktycznych to bardzo istotna sprawa dla każdego ich użytkownika. Główne zadania i oczekiwania jakie są stawiane przed butami taktycznymi to maksymalna ochrona stopy i dolnej części nogi, wytrzymałość na uszkodzenia, wygoda, komfort i niska waga obuwia. Dodatkowo dochodzi jeszcze odporność na wodę i inne czynniki (kurz, wiatr, piasek, kamienie, oleje, paliwa czy kwasy). To, że podeszwa powinna być antypoślizgowa to już oczywista oczywistość.
Buty wojskowe możemy podzielić ze względu na różne kategorie, np.
- Ze względu na wysokość cholewki:
- Wysokie (oznaczenie HI) - wysokość cholewki powyżej 8 cali (20,32 cm), sięgają do połowy łydki
- Średnie (oznaczenie MID) - wysokość cholewki to od 5 do 6 cali (12,7 - 15,24 cm), sięgają tuż za kostkę
- Niskie (oznaczenie LO) - wysokość cholewki to zazwyczaj 3 cale (7,62 cm), nie zakrywają kostki
- Ze względu na wodoodporność
- Buty całkowicie wodoodporne - nie przepuszczają wody po wejściu do niej do wysokości wszytego języka. Są to buty zazwyczaj całe skórzane lub wykonane ze skóry w połączeniu z Cordurą albo nylonem balistycznym - w takim przypadku muszą posiadać membranę umieszczoną wewnątrz obuwia. Buty wodoodporne posiadają również zazwyczaj wodoszczelne szwy oraz zamki. Język w takich butach powinien być wszyty jak najwyżej. Dodatkową ochroną jest impregnacja zewnętrznej części butów. Fabrycznie obuwie jest zazwyczaj zaimpregnowane, jednak jest to powłoka, która się zużywa w miarę upływu czasu i należy co jakiś czas taką impregnację przeprowadzić aby utrzymać w pełni właściwości wodoodporne obuwia.
- Buty odporne na wodę - nie przepuszczą wody po kontakcie z lekkim deszczem, płytkim śniegiem, mokrą trawą, mżawką, kałużami, itp.
- Buty przepuszczające wodę - szybko przepuszczają wodę - produkowane są głównie z myślą o wysokich, letnich temperaturach, gdzie bardzo ważną cechą jest oddychalność obuwia. Przykładem takiego modelu są np. Jungle - buty przeznaczone na gorące klimaty (między innymi do Jungli) woda szybko się do nich dostaje ale prawie że równie szybko wydostaje się przez specjalne otwory na zewnątrz.
- Ze względu na membranę
- Posiadające membranę - membrana to specjalna warstwa wewnątrz butów, która blokuje dostawanie się wody do środka i odpowiada za odprowadzanie powstałego podczas wysiłku potu na zewnątrz. To dzięki niej buty wodoodporne mają lepszą oddychalność. Membrana w zależności od jej rodzaju może również działać jako warstwa ocieplająca np. w butach zimowych. Najpopularniejszą i najbardziej cenieoną membraną jest membrana GORETEX - ma najlepsze właściwości oddychające i komfortowe, ale jest najdroższa. Pozostałe membrany, które możemy spotkać w butach taktycznych to np. membrana WATERPROOF, SYMPATEX, TEPOR.
- Bez membrany - buty bez jakiejkolwiek membrany mają dwie zalety: po pierwsze są tańsze, po drugie - w letnich temperaturach (powyżej 30 st C) będzie w nich znacznich znacznie bardziej komfortowo niż w butach z membraną. Niestyty w butach bez membrany nie da się połączyć dobrej oddychalnności z wodoodpornością.
- Ze względu na sezonowość
- Buty taktyczne letnie - są to modele przewiewne, zazwyczaj nie posiadające membrany i przepuszczające wodę, ale o bardzo dobrych właściwościach oddychających
- Buty taktyczne zimowe - są to modele typowo przewidziane na niskie temperatury, zazwyczaj posiadające warstwę ocieplającą (może to być specjalny rodzaj membrany, ocieplenie Thinsulate, lub wkład ocieplający z wełny)
- Buty taktyczne całoroczne - większość produkowanych butów taktycznych to właśnie buty całoroczne - uniwersalne jeżeli chodzi o porę roku i pogodę. Są skonstruowane w ten sposób aby latem nie było w nich za ciepło a zimą po ubraniu odpowiednio grubszej skarpety nie było w nich za zimno.
- Ze względu na teren
- Buty taktyczne miejskie - są to buty o wytrzymałej, elastycznej podeszwie, z dobrą amortyzacją stopy na całej powierzchni. Buty taktyczne w terenie zurbanizowanym w zależności od potrzeb i wymagań mogą mieć różną wysokość cholewki - od niskiej do wysokiej.
- Buty taktyczne outdoor/trekking - wykorzystywane w terenach niezurbanizowanych, czyli np. lasach, polach, niskich górach, szlakach terenowych, itp. Tutaj zalecamy wysokość cholewki średnią lub wysoką. Podeszwa może już być trochę twardsza aby zachować lepsze odbicie i motorykę użytkownika.
- Buty taktyczne górskie - tutaj buty muszą już mieć przystosowanie do odpowiedniej partii gór. Im wyższe góry i bardziej skaliste tym podeszwa musi być twardsza aby stopa nie czuła odbijających się kamieni i skał. Ważnym elementem jest też odpowiedni dobór obuwia ze wzglęu na rozmiar i pogodę. W wysokie partie gór przewidziane są już specjalistyczne modele butów wojskowych z odpowiednim ociepleniem i możliwością zaczepienia raków.
- Buty taktyczne uniwersalne - to takie, których można używać w miastach, po za nimi (łąki, pola, lasy), oraz w niskich partiach gór
- Ze względu na płeć - w tym przypadku głównie rozchodzi się o produkowaną rozmiarówkę. Znakomita większość butów taktycznych to buty tzw. Unisex (męsko-damskie) tyle, że produkowane w męskich lub damskich rozmiarach. Np. może być model, który jest produkowany w rozmiarach tylko i wyłącznnie od 36 do 41 - wtedy są to buty taktyczne damskie. Jeżeli z kolei jest produkowany w rozmiarach od 40 do 48 to są to buty taktyczne męskie. Większość modeli dostępna jest w pełnej rozmiarówce od 36 do 48 i są przystosowane jako buty uniwersalne.
- Buty taktyczne męskie
- Buty taktyczne damskie
Czyszczenie i konserwacja butów taktycznych
Aby obuwie służyło jak najdłużej i nie utraciło swoich walorów należy o nie odpowiednio dbać. Wiadomo, że buty taktyczne wykorzystywane są często w bardzo trudnych warunkach terenowych i pogodowych, jednak po każdym użyciu powinno się dopilnować aby były czyste i suche. To oznacza, że nie powinno się ich zostawiać brudnych i mokrych po użytkowaniu. Zasychający na butach brud (osady z kurzu, ziemi, gliny i innych substancji) powodują również wysychanie i pękanie skóry. Buty nadmiernie przemoczone i nie poddane odpowiedniemu procesowi suszenia z kolei narażone są na puszczanie spoin klejonych i rozszczelnianie.
Proces suszenia butów - każde buty powinno się suszyć w odpowiedniej odległości (około 20-30 cm) od bezpośreniego źródła ciepła. Pozostawienie butów np. na gorącym grzejniku powoduje pękanie skóry i puszczanie spoin klejonych.
Buty wykonane ze skóry licowej (gładkiej) po umyciu należy natłuścić tłuszczem do skór - znacznie przedłuża to żywotność skóry i poprawia jej elastyczność, co z kolei zapobiega jej pękaniu.
Buty co jakiś czas (szczególnie zimą i w porach deszczowych) można również poddawać impregnacji - nanosząc warstwę impregnatu na powierzchnię butów chronimy je przed wodą oraz zabezpieczamy w pewnym stopniu przed osadzaniem się brudu na butach.